لوله ها را می شود به اشکال متعدد از نگاه متاع , کاربرد و طریق اتصالات گونه بندی نمود . لوله هایی که در سیستم آبرسانی و فاضلاب موضوع به کارگیری قرار میگیرد به شرح زیر هست

انواع لوله

لوله های گالوانیزه

لوله های گالوانیزه خویش به دو گونه تقسیم می گردند : لوله های فولادی گالوانیزه و لوله های آهنی گالوانیزه این دو گونه در بازار به لوله های آهنی سپید معروفند و عموماً در بین این دو فرقی نهاده نمیشود , در‌حالتی که لوله های فولادی گالوانیزه در مقایسه با گونه آهنی آن سبک خیس و درخشان خیس میباشند .

لوله های فولادی گالوانیزه :

این گونه لوله ها گهگاه برای تخلیه فاضلاب اسباب بهداشتی کوچک به کار برده می شود اما قضیه به کارگیری کلیدی آن ها برای تهویه است . متاع این لوله ها از فولاد نرمی است که در ساختن آن کاغذ فولاد را با فشار درون قالب عبور داده درز آن را جوش میدهند و آنگاه آن‌ها‌را جهت ارتقا مقاومت در قبال اسیدها و زنگ زدگیها در یک وان آبکاری روی اندود ( گالوانیزه ) می نمایند . این گونه لوله ها نسبت به گونه آهنی در قبال اسیدها مقاومت کمتری دارا هستند و همه اسیدهایی که برای چدن زیان آور میباشند فولاد گالوانیزه را نیز وخیم می نمایند .

لوله های آهنی

متاع این لوله ها از آهن سپید نورد شده‌است که درز آن به وسیله دستگاه های درز جوش بهم جوش داده می شود و آنگاه لوله را در فلز روی مذاب فرو میبرند . به همین بهانه آن‌ها‌را لوله های با درز هم میگویند . این گونه لوله ها از رنگ تیره و خاکستریشان شناخته می گردند . و عموماً به دو شکل سبک و میانگین ساخت می گردند .

همه لوله های فولادی و آهنی گالوانیزه در شاخه های ۶ متری و دو راز دنده با قطر اینچ تا ۸ اینچ ساخت میگردند . قر این لوله ها معمولاً‌قطر اسمی است که بزرگتر از قطر داخلی و کوچکتر از قطر فرنگی است .

همینطور در بازار این لوله ها را بر طبق نمره میشناسند . لوله های گالوانیزه هم توسط دنده پیچی به یکدیگر وصل و به وسیله مواد مطلوب آب بندی می گردند .

نکته : از اتصال این لوله ها به طرز جوشکاری می بایست خودداری نمود چون بر اثر حرارت ناشی از جوشکاری و سوختن روکش گالوانیزه ( آلیاژ روی ) دود غلیظ و سفیدی ساخت می شود که محفظه کار را کثیف می‌کند و تنفس آن تولید مسمومیت کرده و موجب زخم دیدن دستگاه تنفسی می شود .

خصوصیات لوله های گالوانیزه :

نمره لوله قطر اسمی

( in ) قطر فرنگی برحسب میلیمتر ضخامت برحسب میلی متر وزن لوله ۶ متری بر حسب کیلوگرم

حداکثر دستکم

۲ ۴/۲۱ ۰۰/۲۱ ۰۰/۲ ۵۱۰/۶

۵/۲ ۹/۲۶ ۴/۲۶ ۳۵/۲ ۲۱۰/۹

۳ ۱ ۸/۳۳ ۲/۳۳ ۶۵/۲ ۰۲۰/۱۳

۴ ۵/۴۲ ۹/۴۱ ۶۵/۲ ۵۰۰/۱۶

۵ ۴/۴۸ ۸/۴۷ ۹۰/۲ ۷۰۰/۲۰

۶ ۲ ۲/۶۰ ۶/۵۹ ۹۰/۲ ۰۰۰/۲۷

۷ ۷۶ ۲/۷۵ ۹۰/۲ ۹۰۰/۳۳

۸ ۳ ۷/۸۸ ۹/۸۷ ۲۵/۳ ۷۰۰/۴۴

۹ ۲/۱۰۱ ۳/۱۰۰ ۶۵/۳ –

۱۰ ۴ ۹/۱۱۳ ۰۰/۱۱۳ ۶۵/۳ ۷۰۰/۶۵

۱۲ ۵ ۶/۱۴۰ ۷/۱۳۹ ۸۵/۴ ۵۱۰/۱۰۲

۱۵ ۶ ۱/۱۶۶ ۱/۱۶۵ ۸۵/۴ ۰۱۰/۱۲۵

لوله های چدنی

متاع این لوله ها از چدن ریخته گری است و بر حسب گونه کاربرد آن ها اشکال و میزان آلیاژ , صورت و ارتفاع لوله , ‌نوع اتصالات آن ها با نیز متعدد میباشند و اکثر اوقات در سیستم لوله کشی فاضلاب به کارگیری می گردند .

لوله های چدنی که در سیستم لوله کشی فاضلاب به کار میرود :

الف ) سرتوپی ( یک سرتوپی – دو سرتوپی )

ب ) دو راز تخت

نکته : لوله های چدنی با سرتوپی و سرتخت به ترتیب لوله های بوشن دار و سوای بوشن هم نامیده می گردند .

مزایای لوله های چدنی :

در قبال فشار وارده به جداره های فرنگی دارنده مقاومت و استحکام خیر میباشند .

فرسودگی این لوله ها کمتر از لوله های فلزی است .

می توانایی براحتی از دستگاه تراکم هوا جهت گشودن و رفع گرفتگی لوله به کارگیری نمود .

ارزش لوله های چدنی نسبت به لوله های آهنی ارزانتر است .

معایب لوله های چدنی :

نصب لوله های چدنی نسبت به لوله های آهنی کندتر انجام می شود .

لوله های چدنی به جهت تاثیر مواد شیمیایی جانور در فاضلاب زنگ میزنند و خودداری از زنگ زدگی آن ها میسر نیست .

داشتن وزن بسیار قطعات و کثر اتصالات و در فیض بسیار لینک از معایب دیگر لوله های چدنی هست .

مقایسه لوله چدنی توپی دار و راز تخت :

امکان تحمل فشار لوله های سرتخت عمده است . لوله بازکنی هفده شهریور فوری

لوله های راز تخت به جهت نداشتن مادگی و حاشیه های قیطانی و وزن و ضخامت کمتر و گونه لینک کاربرد بیشتری دارا هستند .

لوله های سرتخت به جهت خواص الاستیکی گونه لینک آن تغییر و تحول حرارت بیشتری را نسبت به لوله های دیگر تحمل می نماید .

وزن لوله های چدنی توپی دار فاضلاب ( استاندارد ASTM )

قطر لوله لوله های یک سرتوپی لوله های دو سرتوپی رفع بوی بد فاضلاب در زعفرانیه شمال تهران

Mm ln وزن یک متر لوله kg وزن یک فوت لوله lb وزن یک متر لوله kg وزن یک فوت لوله lb

50 2 140/12 5/5 140/12 5/5

75 3 000/21 5/9 000/21 5/9

100 4 700/28 13 700/28 13

1215 5 500/37 17 500/37 17

150 6 150/44 20 150/44 20 تشخیص ترکیدگی لوله بصورت مکانیزه میدان آزادی تهران شبانه روزی

نکته : ‌در اتصالات چدنی دو گونه تبدیل کاهنده و تبدیل افزاینده در میزان های تبدیلی متنوع موجود است که بر حسب جهت توپی راز وصاله , ‌اگر قطر توپی بزرگتر از لوله باشد تبدیل فزاینده و در غیر این شکل کاهنده خواهد بود .

افست یا این که دو خم :

در تغییر و تحول امتداد لوله های افقی و قائم سیستم لوله کشی فاضلاب به کار میرود وبا مقادیر انحراف متعدد ساخت می گردند .